માનવી ના મૃત્યુ પછી જીવ ની ગતિ ક્યાં, કેવીરીતે, શું કામ ?થાય છે તે અન
ઉકલ્યો પ્રશ્ન આજ સુધી ગહન કોયડો બની ગયો છે પંડિતો, ધર્માત્માઓ અને
શાસ્ત્રો વિવિધ રીતે તેને ઉકેલવા મથ્યા છે પણ સચોટ, અને સાબિત થઇ શકે તેવું
કોઈ તથ્ય આજ સુધી લાધ્યું નથી
એટલુજ નહી પણ જીવ ની ઉર્ધ્વ ગતીમાટેની અનેક ધાર્મિક વિધિઓ દ્વારા સદગત ના
આત્મા ને ચિરશાંતિ પ્રાપ્ત થાય તેવા અનેક નુસ્ખાઓ શાસ્ત્ર માં બતાવ્યા છે
આવી અલગ અલગ માન્યતાઓ માં શ્રદ્ધા ધરાવતા લોકો પોતાના પ્રિયજનના પરલોક ગમન પછી બીજેજ દિવસ થી તેમના કુટુંબીઓ તેવી વિધિ કરાવતા હોય છે
આ પૈકી ની એક વિધિ તે " જીવિત મહોત્સવ છે જેને લોકભાષા માં " જીવતે જગતિયું" પણ કહેવાય છે
જીવિત મહોત્સવ માનવી ની હયાતી માં, તેના અથવા તેના પુત્રો દ્વારા યોજવા માં
આવે છે જેમાં માનવી મૃત્યુ પામ્યો હોય અને જે વિધિ તેની હયાતી બાદ કરવા
માં આવે, તે તમામ વિધિ તેની હાજરીમાં, હયાતી માં અને સાક્ષાત કરવા માં આવે
છે શાસ્ત્ર માં આ વિધિ નો ઉલ્લેખ છે જેને જીવિત મહોત્સવ તરીકે ઓળખાવેલ છે
કોઈ એક સારા શુકનવનતા દિવસે મંદિર માં શાસ્ત્રોક્ત રીતે ઉજવાતા જીવિત
મહોત્સવ માં વ્યક્તિ પોતાના હાથે જ પોતાનું બારમું, તેરમું, સેજ-દાન વિગેરે
કરે છે અને તે માટે ની વિધિ
પંડિતો દ્વારા પૂજા-અર્ચન દ્વારા પર પાડવા માં આવે છે
આપણી જ્ઞાતિ માં મ્રત્યુ પછી ચક્ષુ-દાન, અને દેહ-દાન કર્યા ના ઉદાહરણો ઘણા
આજ કાલ સાંભળવા મળ્યા છે , પણ કોઈએ પોતાની હયાતી માં "જીવતે જગતિયું, કે જીવિત
મહોત્સવકર્યા નું બહુ ધ્યાન માં નથી
આવો જીવિત મહોત્સવ મારા મુ સ્વ, મોટાભાઈ રમેશભાઈ એ અમદાવાદ ના કાલુપુર સ્થિત સ્વામિ મંદિર માં પોતાની હયાતી માં જ ઉજવ્યો હતો
મહા સુદ પાંચમ ( વસંત પંચમી ) તા। 26/જાન્યુ । 2004, ના રોજ પોતે, પોતાનો તથા પોતાના સહ ધર્મચારિણી। વડીલ બકુલભાભી નો એમ એક સાથે બન્ને જીવો ના આત્મ કલ્યાણ અર્થે આ વિધિ પૂરી કરેલી
આ બધી બાબતો પોતાની શ્રદ્ધા અને માન્યતા ઉપર આધારિત છે કરેલી કોઈ વિધિ ની રજીસ્ટર ની જેમ પહોંચ આવતી નથી પણ જ્યાં શ્રદ્ધા નો વિષય હોય ત્યાં જેમ પુરાવા ની જરૂર નથી, તેમ શંકા ની પણ જરૂર નથી હોતી
આમેય મારા સ્વ મોટાભાઈ રમેશભાઈ પોતાના દિવસો માં થોડા સુધારાવાદી તરીકે જ્ઞાતિ માં જાણીતા હતા તેમના લગ્ન 1957 માં થયા હતા તે જમાના માં વરરાજા પરણવાજતી વખતે માથા પર " ખુંપ " (ફૂલ ની શણગારેલી ટોપી ) પહેરવા નો પ્રચલિત રિવાજ હતો, તેવી રીતે લગ્ન પછી ની પહેલી રાત્રી એ " મેડી શણગારવાનો " રીવાજ પણ હતો, તે સમયે મુ। રમેશભાઈ એ તે બન્ને દરખાસ્તો નો વિરોધ કરી
સાદી " બાફટા" ની ટોપી પહેરેલી
જીવિત મહોત્સવ કરવાની પાછળ પણ તેનો ઉદ્દેશ્ય કૈંક આવો જ હતો મ્રત્યુ પછી બારમાં તેરમાં ની ઉજવણી ભૂદેવો ના પેટ ઠારવા, અને સમગ્ર પરિવાર ને એકઠો કરી રો-કકળ થાય તેવું તેઓ ઇચ્છતા ન હતા
સમાજ માં વ્યાપેલ કુરિવાજો ની જડ ઉખેડવા માટે ના તેમના સતત પ્રયાસ હતા અને તેની શરૂવાત તેઓ એ પોતાના ઘર થીજ કરી
આવા અનેક સુધારાઓ પરિવાર ને સૂચવનાર તેઓ જ્યોતિર્ધર હતા
પોતાની હયાતી માં, સ્વ હસ્તે પોતાની બધી જ મ્રત્યુ પછી ની અંતિમ વિધિ કર્યા પછી મૃત્યુબાદ કોઈ ધાર્મિક વિધિ કરવાની રહેતી નથી હોતી તેવી પરિવાર ને સ્પષ્ટ સુચના પણ હતી
ગયા અઠવાડીએ અહીં વડોદરા ખાતે પણ એક જૈન પરિવાર ના સુપુત્રે પોતા ના માતા-પિતા ની સંમતી થી તેઓનો જીવિત મહોત્સવ ઉજવ્યો તે અંતર્ગત ત્રી-દિવસીય આ કાર્યક્રમ માં ધાર્મિક ક્રિયાઓ ઉપરાંત કથા, ભજન, કીર્તન, તથા સત્સંગ નો ઉલ્લાસમય વાતાવરણ માં સમ્પન થયા
ધન્ય છે તે વડીલો ને કે પોતાની હયાતી માં જ પોતાની અંતિમ વિધિ કરી, આત્મ સંતોષ મેળવી સ્વર્ગે સંચરે છે
