રાજકોટ જીલ્લાનું ધોરાજી ગામ.
જૂનાગઢથી માત્ર 24 કી.મી.દુર.
ગામની મધ્યમાં એક નાની એવી મીઠાઈની દુકાન ,
મીઠાઇ તો કહેવા પુરતીજ બાકી ખાસ પેંડાની જ દુકાન હતી
સામાન્ય આર્થિક સ્થિતિ,અને બહોળી કૌટુંબિક જવાબદારીથી વીટળાએલો વણિક રોજે રોજનો માલ લઇ,
રોજે રોજનો વેપાર કરી ગુજરાન ચલાવતો
ધોરાજીમાં હાલ "અવેડા ચોક"તરીકે ઓળખાતા વિસ્તારમાં ત્યારે ત્યાં માવાની બઝાર ભરાતી ધોરાજી અને આજુબાજુના ગામડાઓ ખેતી,અને પશુપાલન ઉપર નભતા હોય દુધાળા ઢોરની વધુ સંખ્યાને કારણે બજારમાં માવો પણ વિપુલ પ્રમાણમાં હરરાજી માટે આવતો
વણિક રોજ સાત-આઠ કિલો માવો લઇ આવી તેના પેંડા બનાવીને વહેંચે,અને વકરામાંથી ખર્ચ બાદ કરતા વધેલ નફો તે તેની મૂડી, ફરી બીજે દિવસે તે "મૂડીનું રોકાણ" કરી માવો લઇ આવે અને આમને આમ તેનું ગાડું ચાલે
ઘણા વર્ષોથી તેને ઘેર એક ફકીર રોજ બપોરે ભોજન માગવા આવે,અને વણિક પત્ની તેને રોજ ભોજન પીરસી જમાડે ખાસ કરીને ફકીર ખીચડી,છાશ,અને શાક આરોગતા,કોઈવાર રોટલો,છાશ અને અથાણું પણ માંગતા
મોટા ચોકડાવાળી લુંગી,ગોઠણથી નીચેનો ઝોળા જેવો મેલો ઝભ્ભો,માથે સફેદ બાંધેલો કટકો, વધેલી દાઢી અને વાળ,અને ચોવીસે કલાક ચવાતા પાનને કારણે કથ્થાઈ રંગના તેના દાંત
બપોરના એક દોઢ વાગે નિયમિત રીતે ફકીર વણિકને ઘેર પહોંચી જાય,વણિક પત્ની તેને ઘરના આંગણામાં જમવાનો આગ્રહ કરે,અને ફકીર કદી પગીથીયાથી આગળ ન વધી પગથીયે જ હમેશા જમવા બેસે ફકીરને એવી આદત કે તે આ ઘર સિવાય આવડા ધોરાજી ગામમાં અન્ય કોઈને ઘેરપણ અન્ન ગ્રહણ ન કરે અને ભોજન પછી તૃપ્ત ફકીર કંઇ પણ બોલ્યા વિના માત્ર એમનો જમણો હાથ ઉંચો કરી વિદાય થઇ જતા
દિન-પ્રતિ દિન વણિકના વેપારમાં વૃદ્ધી થતી ગઈ.પેંડા ઉપરાંત અન્ય મીઠાઈ પણ બનાવી વહેંચવી શરુ કરી.
નાની દુકાન મોટી થઇ, વેપાર વધ્યો,મીઠાઈ બનાવવા કારીગરો રોક્યા અને ચતીયા તરીકે ગામમાં ઓળખાતો વણિક ચત્રભુજ શેઠ તરીકે જાણીતો બન્યો
આજે પણ ચત્રભુજ મીઠાઈવાળાની ધમધોકાર દુકાન ધોરાજીમાં ચાલે છે,અને માત્ર ગામમાંજ નહી, જીલ્લામાં પણ નહી પરંતુ સમગ્ર ગુજરાતમાં ચત્રભુજની મીઠાઈ વખણાય છે.
આજે તેની ત્રીજી પેઢી વેપાર કરે છે,અને રાજકોટના કાલાવાડ જેવા શ્રીમંત,અને પોશ વિસ્તારમાં પોતાનો મીઠાઈનો શો-રૂમ,ઉપરાંત વેચાણ કરે છે,એટલુજ નહી પણ હવે તો તે બંગાળી મીઠાઈનો પણ શ્રેષ્ઠ કારીગર મનાય છે,ચત્રભુજ ની દુકાનમાં મહુડીના તેના ઇષ્ટદેવ;ઘંટાકર્ણની તસ્વીર ઉપરાંત આજે પણ તે ફકીર અને તેની દરગાહની તસ્વીર જોવા મળે છે.(આ વાત સ્થાનિક લોક જીભે ચર્ચાતી વાત પર આધારિત છે )
********************
આ ફકીર તે લાલશા બાપુ તરીકે ઓળખાતા ધોરાજીના પ્રખ્યાત ઓલિયા હતા
જૂની પેઢીના લોકો તેને માટે એમ કહે છે કે,લાલશા બાપુ કોઈ દિવસ કોઈને ચરણ સ્પર્શ કરવા દેતા ન હોતા, એમ આશીર્વાદ પણ આપતા નહોતા,તેની આશીર્વાદ આપવાની પ્રથા વિચિત્ર અને ન માન્યામાં આવે તેવી હતી, જયારે પણ કોઈ ઉપર તે ખુશ થાય ત્યારે તેના કપડા ઉપર તે પોતાના મોઢામાં ચવાતા પાનની પિચકારી મારતા અને આવી વ્યક્તિ ધન્યતા અનુભવતી
તે પોતે માગીને જમતા,પણ તેના ગરીબ,શ્રદ્ધાળુઓ /ચાહકોને પોતે જમાડતા ધોરાજીની શાક માર્કેટના પાછળના વિસ્તારમાં લાલશા બાપુની દરગાહ આજે પણ મોજુદ છે દર ગુરુવારે અસંખ્ય ભક્તો તેની દરગાહે ફૂલ ચડાવવા આવે છે અને ત્યાં બેસેલ ગરીબ યાચકોને ભોજન /નાસ્તો કરાવે છે.
લાલશા બાપુ પાનના જબ્બરદસ્ત શોખીન હતા તે એટલી હદે કે આજે પણ, વાન્છુક,દરગાહે પાન ધરવાની માનતા માને છે ધોરાજીમાં આજની તારીખે લગભગ 400 થી 450 કે કદાચ તેથી વધુ પણ પાનની દુકાન હોવાનો અંદાજ છે,પણ કોઈ પણ પાન વાળાને "લાલશા બાપુનું પાન" કહો એટલે કપૂરી પાન ઓછો ચૂનો, ડબલ કાથો, કાચી સોપારી,અને પડાની દેશી તમાકુવાળું પાન જ બનાવે લોકો દરગાહે એક એક હજાર, પાન ની માનતા માને છે અને ધૂપ ફેરવાયા પછી તે પાન પ્રસાદી રૂપે શ્રદ્ધાળુઓ આરોગે છે.
બાપુએ કેટલાયે લોકોની ભીડ ભાંગી છે નિસંતાન યુગલ ને ઘેર પારણા બંધાયા છે,અસાધ્ય રોગથી પીડાતા દર્દીઓને સાજા-સારા કર્યા છે અને અનેક ગરીબ કન્યાઓને કન્યાદાન દેવરાવી લગ્ન કરાવ્યાનું લોકજીભે ચર્ચાય છે
આ બધો શ્રદ્ધાનો વિષય છે,અને જ્યાં સુધી કોઈ ગેબી ચમત્કારની અનુભૂતિ ન થાય ત્યાં સુધી લોકો તેને અંધ શ્રદ્ધામાં ખપાવે તે સ્વાભાવિક છે પરંતુ લાલશા બાપુનો એક અદ્ભુત અને અદ્વિતીય ચમત્કારની મેં જયારે ખુદ અનુભૂતિ કરી ત્યારે હું પણ તેવા ખોટા ભ્રમમાંથી બહાર આવ્યો
ધોરાજીમાં રહીને ત્યાંથી છ કી.મી.દુરના એક નાના ગામડામાં હું શાખા પ્રબંધક તરીકે બેંકમાં હતો ,
ખેતીવાડીની લોનના એક કિસ્સામાં કોઈ બદમાશ ગ્રાહકે બેંક સાથે લગભગ 1.50 લાખની છેતરપીંડી આચરી, છેતરપીંડી સીધી રીતે રોકડ ન હોતા,તેના દસ્તાવેજો સાથેની હતી અને તે પણ એવા પ્રકારની કે બધી સીધી જવાબદારી મેનેજરની જ રહે,અને બેંક,કે રિઝર્વ બેંકના નિયમાનુસાર,"ઘોર બેદરકારી(Gross Negligence), અથવા ઉચાપતનો ગુન્હો સમજી તેની શિક્ષા સશપેંશન હતી એ સંજોગોમાં મારા એક શ્રદ્ધાળુ મિત્રની સલાહથી મેં દરગાહે ઈબાદત કરી દુવા માંગી,અને ત્રણ કે ચારજ દિવસમાં ગ્રાહક પોતે સામ્હેથી પોતે આચરેલ ગુન્હાની કબુલાત સાથે લેખિત માફી માગી, લોનના દસ્તાવેજ ઠીક ઠાક કરી ગયો.
એમ કહેવાય છે કે "શ્રદ્ધા વિનાની જીંદગી જગમાં કદી ફળતી નથી "શ્રદ્ધા હોય તો ભૂમિમાંથી ભૂતાવળ પાકે છે, અને કોઈ ગેબી મદદ વ્હારે ચડે છે.
જે સ્વાનુભવની અને શ્રદ્ધાની વાત છે.
દરગાહની વિશિષ્ઠતા
* લાલશાબાપુની દરગાહે દર નવરાત્રી પછીના સાત દિવસે અચૂક જબરદસ્ત ઉર્ષ નો મેળો ભરાય છે
સૌરાષ્ટ્ર,ગુજરાત,માત્ર નહી પણ યુ.પી,એમ,પી,ના ભક્તો પણ ત્યાં ઉમટે છે
*ઉર્ષ ના મેળામાં ઉજૈન,ઇન્દોર,ભોપાલ,અને લખનૌ થી કવ્વાલો,સુફી સંગીતકારો, નૃત્યાંગનાઓ,
ગણિકાઓ મેળો મ્હાણવા,અને મણાવવા હજારોની સંખ્યામાં ઉમટી પડે છે
* દરગાહના ઘુમ્મટની કોતરણી,અને નકશીકામ બેનમુન છે જોવા લાયક ખરું
*દરગાહમાં સ્ત્રીઓને પ્રવેશ નથી,પણ દરગાહનીપાછળની દીવાલે પોતાનું માથું ટેકવી,સ્ત્રીઓ ઈબાદત, કે બંદગી કરી શકે છે
* આટલા વર્ષોથી સામાન્ય દિવસે કે ઉર્ષના મેળા દરમ્યાન,દરગાહના ચોગાનમાં,શ્રદ્ધાળુઓએ ઉતારેલા બુટ-ચંપલ માંથી આજદિન સુધી કોઈ ચોરાયા,કે ખોવાયા નથી.
* બાપુની દરગાહે માનતા રૂપે ધરવામાં આવતા પાનના બીડા એ તેની પવિત્ર પ્રસાદી ગણાય છે તમાકુ વાળું હોવા છતાં ઘણી,હિંદુ તથા મુસ્લિમ સ્ત્રીઓ એ પ્રસાદી રૂપે આરોગે છે.
* ધોરાજી સ્થાનિક લોકોમાં મુસ્લિમ કરતા હિંદુ લોકો લાલશા બાપુમાં વિશેષ શ્રદ્ધા ધરાવે છે અને દર ગુરુવારે દરગાહની મુલાકાત લે છે.
*ઉર્ષનો મેળો માત્ર ધાર્મિક જ નહી પણ મનોરંજન અને ખાણીપીણી માટે પણ જાણીતો છે Antics ની બઝાર ભરાય છે પુરાતન મુસ્લિમ સંસ્કૃતિમાં વપરાતી ચીજ વસ્તુઓ (Antics )ત્યાં ન ધારેલી નજીવી કીમતે મળે છે
કાચના ઝુમ્મરો ,જગ,પ્યાલા રકાબી, કાચન મનોરમ્ય ચિત્ર, અને,કલાત્મક કોતરણી વાળી તમામ ક્રોકરી પાણીના દામે મળે છે.
ગરવા ગુજરાતમાં સંતોની સરવાણી તો જુવો
દ્વારિકામાં ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ ખુદ,પોરબંદરમાં તેનો ભક્ત સુદામા જૂનાગઢમાં નાગરોનો નરસૈયો
વીરપુરમાં વંદનીય જલારામબાપા,ગોંડલમાં વંદનીય યોગીજી મહારાજ,ગઢડામાં વિશ્વવંદનીય પ્રમુખશ્રી મહારાજ,ધોરાજીમાં લાલશા બાપુ, બીલખામાં શેઠ શગાળશા ,સતાધારમાં આપાગીગા,બગદાણામાં બજરંગદાસ બાપુ,પરબવાવડીમાં સંત દેવીદાસ
દેવોને પણ દુર્લભ એવું ગુજરાત સંતો, મહંતો,અને ભકતોથી ખીચોખીચ ભરેલ નથી ?
જૂનાગઢથી માત્ર 24 કી.મી.દુર.
ગામની મધ્યમાં એક નાની એવી મીઠાઈની દુકાન ,
મીઠાઇ તો કહેવા પુરતીજ બાકી ખાસ પેંડાની જ દુકાન હતી
સામાન્ય આર્થિક સ્થિતિ,અને બહોળી કૌટુંબિક જવાબદારીથી વીટળાએલો વણિક રોજે રોજનો માલ લઇ,
રોજે રોજનો વેપાર કરી ગુજરાન ચલાવતો
ધોરાજીમાં હાલ "અવેડા ચોક"તરીકે ઓળખાતા વિસ્તારમાં ત્યારે ત્યાં માવાની બઝાર ભરાતી ધોરાજી અને આજુબાજુના ગામડાઓ ખેતી,અને પશુપાલન ઉપર નભતા હોય દુધાળા ઢોરની વધુ સંખ્યાને કારણે બજારમાં માવો પણ વિપુલ પ્રમાણમાં હરરાજી માટે આવતો
વણિક રોજ સાત-આઠ કિલો માવો લઇ આવી તેના પેંડા બનાવીને વહેંચે,અને વકરામાંથી ખર્ચ બાદ કરતા વધેલ નફો તે તેની મૂડી, ફરી બીજે દિવસે તે "મૂડીનું રોકાણ" કરી માવો લઇ આવે અને આમને આમ તેનું ગાડું ચાલે
ઘણા વર્ષોથી તેને ઘેર એક ફકીર રોજ બપોરે ભોજન માગવા આવે,અને વણિક પત્ની તેને રોજ ભોજન પીરસી જમાડે ખાસ કરીને ફકીર ખીચડી,છાશ,અને શાક આરોગતા,કોઈવાર રોટલો,છાશ અને અથાણું પણ માંગતા
મોટા ચોકડાવાળી લુંગી,ગોઠણથી નીચેનો ઝોળા જેવો મેલો ઝભ્ભો,માથે સફેદ બાંધેલો કટકો, વધેલી દાઢી અને વાળ,અને ચોવીસે કલાક ચવાતા પાનને કારણે કથ્થાઈ રંગના તેના દાંત
બપોરના એક દોઢ વાગે નિયમિત રીતે ફકીર વણિકને ઘેર પહોંચી જાય,વણિક પત્ની તેને ઘરના આંગણામાં જમવાનો આગ્રહ કરે,અને ફકીર કદી પગીથીયાથી આગળ ન વધી પગથીયે જ હમેશા જમવા બેસે ફકીરને એવી આદત કે તે આ ઘર સિવાય આવડા ધોરાજી ગામમાં અન્ય કોઈને ઘેરપણ અન્ન ગ્રહણ ન કરે અને ભોજન પછી તૃપ્ત ફકીર કંઇ પણ બોલ્યા વિના માત્ર એમનો જમણો હાથ ઉંચો કરી વિદાય થઇ જતા
દિન-પ્રતિ દિન વણિકના વેપારમાં વૃદ્ધી થતી ગઈ.પેંડા ઉપરાંત અન્ય મીઠાઈ પણ બનાવી વહેંચવી શરુ કરી.
નાની દુકાન મોટી થઇ, વેપાર વધ્યો,મીઠાઈ બનાવવા કારીગરો રોક્યા અને ચતીયા તરીકે ગામમાં ઓળખાતો વણિક ચત્રભુજ શેઠ તરીકે જાણીતો બન્યો
આજે પણ ચત્રભુજ મીઠાઈવાળાની ધમધોકાર દુકાન ધોરાજીમાં ચાલે છે,અને માત્ર ગામમાંજ નહી, જીલ્લામાં પણ નહી પરંતુ સમગ્ર ગુજરાતમાં ચત્રભુજની મીઠાઈ વખણાય છે.
આજે તેની ત્રીજી પેઢી વેપાર કરે છે,અને રાજકોટના કાલાવાડ જેવા શ્રીમંત,અને પોશ વિસ્તારમાં પોતાનો મીઠાઈનો શો-રૂમ,ઉપરાંત વેચાણ કરે છે,એટલુજ નહી પણ હવે તો તે બંગાળી મીઠાઈનો પણ શ્રેષ્ઠ કારીગર મનાય છે,ચત્રભુજ ની દુકાનમાં મહુડીના તેના ઇષ્ટદેવ;ઘંટાકર્ણની તસ્વીર ઉપરાંત આજે પણ તે ફકીર અને તેની દરગાહની તસ્વીર જોવા મળે છે.(આ વાત સ્થાનિક લોક જીભે ચર્ચાતી વાત પર આધારિત છે )
********************
આ ફકીર તે લાલશા બાપુ તરીકે ઓળખાતા ધોરાજીના પ્રખ્યાત ઓલિયા હતા
જૂની પેઢીના લોકો તેને માટે એમ કહે છે કે,લાલશા બાપુ કોઈ દિવસ કોઈને ચરણ સ્પર્શ કરવા દેતા ન હોતા, એમ આશીર્વાદ પણ આપતા નહોતા,તેની આશીર્વાદ આપવાની પ્રથા વિચિત્ર અને ન માન્યામાં આવે તેવી હતી, જયારે પણ કોઈ ઉપર તે ખુશ થાય ત્યારે તેના કપડા ઉપર તે પોતાના મોઢામાં ચવાતા પાનની પિચકારી મારતા અને આવી વ્યક્તિ ધન્યતા અનુભવતી
તે પોતે માગીને જમતા,પણ તેના ગરીબ,શ્રદ્ધાળુઓ /ચાહકોને પોતે જમાડતા ધોરાજીની શાક માર્કેટના પાછળના વિસ્તારમાં લાલશા બાપુની દરગાહ આજે પણ મોજુદ છે દર ગુરુવારે અસંખ્ય ભક્તો તેની દરગાહે ફૂલ ચડાવવા આવે છે અને ત્યાં બેસેલ ગરીબ યાચકોને ભોજન /નાસ્તો કરાવે છે.
લાલશા બાપુ પાનના જબ્બરદસ્ત શોખીન હતા તે એટલી હદે કે આજે પણ, વાન્છુક,દરગાહે પાન ધરવાની માનતા માને છે ધોરાજીમાં આજની તારીખે લગભગ 400 થી 450 કે કદાચ તેથી વધુ પણ પાનની દુકાન હોવાનો અંદાજ છે,પણ કોઈ પણ પાન વાળાને "લાલશા બાપુનું પાન" કહો એટલે કપૂરી પાન ઓછો ચૂનો, ડબલ કાથો, કાચી સોપારી,અને પડાની દેશી તમાકુવાળું પાન જ બનાવે લોકો દરગાહે એક એક હજાર, પાન ની માનતા માને છે અને ધૂપ ફેરવાયા પછી તે પાન પ્રસાદી રૂપે શ્રદ્ધાળુઓ આરોગે છે.
બાપુએ કેટલાયે લોકોની ભીડ ભાંગી છે નિસંતાન યુગલ ને ઘેર પારણા બંધાયા છે,અસાધ્ય રોગથી પીડાતા દર્દીઓને સાજા-સારા કર્યા છે અને અનેક ગરીબ કન્યાઓને કન્યાદાન દેવરાવી લગ્ન કરાવ્યાનું લોકજીભે ચર્ચાય છે
આ બધો શ્રદ્ધાનો વિષય છે,અને જ્યાં સુધી કોઈ ગેબી ચમત્કારની અનુભૂતિ ન થાય ત્યાં સુધી લોકો તેને અંધ શ્રદ્ધામાં ખપાવે તે સ્વાભાવિક છે પરંતુ લાલશા બાપુનો એક અદ્ભુત અને અદ્વિતીય ચમત્કારની મેં જયારે ખુદ અનુભૂતિ કરી ત્યારે હું પણ તેવા ખોટા ભ્રમમાંથી બહાર આવ્યો
ધોરાજીમાં રહીને ત્યાંથી છ કી.મી.દુરના એક નાના ગામડામાં હું શાખા પ્રબંધક તરીકે બેંકમાં હતો ,
ખેતીવાડીની લોનના એક કિસ્સામાં કોઈ બદમાશ ગ્રાહકે બેંક સાથે લગભગ 1.50 લાખની છેતરપીંડી આચરી, છેતરપીંડી સીધી રીતે રોકડ ન હોતા,તેના દસ્તાવેજો સાથેની હતી અને તે પણ એવા પ્રકારની કે બધી સીધી જવાબદારી મેનેજરની જ રહે,અને બેંક,કે રિઝર્વ બેંકના નિયમાનુસાર,"ઘોર બેદરકારી(Gross Negligence), અથવા ઉચાપતનો ગુન્હો સમજી તેની શિક્ષા સશપેંશન હતી એ સંજોગોમાં મારા એક શ્રદ્ધાળુ મિત્રની સલાહથી મેં દરગાહે ઈબાદત કરી દુવા માંગી,અને ત્રણ કે ચારજ દિવસમાં ગ્રાહક પોતે સામ્હેથી પોતે આચરેલ ગુન્હાની કબુલાત સાથે લેખિત માફી માગી, લોનના દસ્તાવેજ ઠીક ઠાક કરી ગયો.
એમ કહેવાય છે કે "શ્રદ્ધા વિનાની જીંદગી જગમાં કદી ફળતી નથી "શ્રદ્ધા હોય તો ભૂમિમાંથી ભૂતાવળ પાકે છે, અને કોઈ ગેબી મદદ વ્હારે ચડે છે.
જે સ્વાનુભવની અને શ્રદ્ધાની વાત છે.
દરગાહની વિશિષ્ઠતા
* લાલશાબાપુની દરગાહે દર નવરાત્રી પછીના સાત દિવસે અચૂક જબરદસ્ત ઉર્ષ નો મેળો ભરાય છે
સૌરાષ્ટ્ર,ગુજરાત,માત્ર નહી પણ યુ.પી,એમ,પી,ના ભક્તો પણ ત્યાં ઉમટે છે
*ઉર્ષ ના મેળામાં ઉજૈન,ઇન્દોર,ભોપાલ,અને લખનૌ થી કવ્વાલો,સુફી સંગીતકારો, નૃત્યાંગનાઓ,
ગણિકાઓ મેળો મ્હાણવા,અને મણાવવા હજારોની સંખ્યામાં ઉમટી પડે છે
* દરગાહના ઘુમ્મટની કોતરણી,અને નકશીકામ બેનમુન છે જોવા લાયક ખરું
*દરગાહમાં સ્ત્રીઓને પ્રવેશ નથી,પણ દરગાહનીપાછળની દીવાલે પોતાનું માથું ટેકવી,સ્ત્રીઓ ઈબાદત, કે બંદગી કરી શકે છે
* આટલા વર્ષોથી સામાન્ય દિવસે કે ઉર્ષના મેળા દરમ્યાન,દરગાહના ચોગાનમાં,શ્રદ્ધાળુઓએ ઉતારેલા બુટ-ચંપલ માંથી આજદિન સુધી કોઈ ચોરાયા,કે ખોવાયા નથી.
* બાપુની દરગાહે માનતા રૂપે ધરવામાં આવતા પાનના બીડા એ તેની પવિત્ર પ્રસાદી ગણાય છે તમાકુ વાળું હોવા છતાં ઘણી,હિંદુ તથા મુસ્લિમ સ્ત્રીઓ એ પ્રસાદી રૂપે આરોગે છે.
* ધોરાજી સ્થાનિક લોકોમાં મુસ્લિમ કરતા હિંદુ લોકો લાલશા બાપુમાં વિશેષ શ્રદ્ધા ધરાવે છે અને દર ગુરુવારે દરગાહની મુલાકાત લે છે.
*ઉર્ષનો મેળો માત્ર ધાર્મિક જ નહી પણ મનોરંજન અને ખાણીપીણી માટે પણ જાણીતો છે Antics ની બઝાર ભરાય છે પુરાતન મુસ્લિમ સંસ્કૃતિમાં વપરાતી ચીજ વસ્તુઓ (Antics )ત્યાં ન ધારેલી નજીવી કીમતે મળે છે
કાચના ઝુમ્મરો ,જગ,પ્યાલા રકાબી, કાચન મનોરમ્ય ચિત્ર, અને,કલાત્મક કોતરણી વાળી તમામ ક્રોકરી પાણીના દામે મળે છે.
ગરવા ગુજરાતમાં સંતોની સરવાણી તો જુવો
દ્વારિકામાં ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ ખુદ,પોરબંદરમાં તેનો ભક્ત સુદામા જૂનાગઢમાં નાગરોનો નરસૈયો
વીરપુરમાં વંદનીય જલારામબાપા,ગોંડલમાં વંદનીય યોગીજી મહારાજ,ગઢડામાં વિશ્વવંદનીય પ્રમુખશ્રી મહારાજ,ધોરાજીમાં લાલશા બાપુ, બીલખામાં શેઠ શગાળશા ,સતાધારમાં આપાગીગા,બગદાણામાં બજરંગદાસ બાપુ,પરબવાવડીમાં સંત દેવીદાસ
દેવોને પણ દુર્લભ એવું ગુજરાત સંતો, મહંતો,અને ભકતોથી ખીચોખીચ ભરેલ નથી ?