વળાવી બા આવી ...!

સામાન્ય રીતે પ્રોફેસરોભૂલકણા,અને બોલકણા  હોય છે. ભૂલકણાનો તો મને અનુભવ નથી પણ બોલકણા પ્રોફેસરો મેં ઘણા જોયા છે અલબત્ત તેમાં અપવાદ પણ હોય છે. જેમ કે બાહુદ્દીન કોલેજ ના પ્રો. પી.સી.શાહ (સંસ્કૃત) લજ્જામણી ના છોડ જેટલા શરમાળ હતા. પ્રોફે .પ્રફુલભાઈ ઝાલા મરકવાથી પતે તો હસતા નહી, હસવાથી પતે તો ડોકી હલાવતા નહી, ડોકી હલાવવાથી પતે તો  બોલતા નહી.
પણ એક જુદો  અનુભવ હું લખું છું
1965માં સ્નાતક થયાપછી અભ્યાસ છોડી લગ્નગ્રંથીથી જોડાયેલા મારા સ્વ.પત્ની જ્યોતિ ઝાલાએ ભાવનગરની બી.એડ. કોલેજ માં 1975 માં પ્રવેશ મેળવી અભ્યાસ શરુ કર્યો.
પ્રવેશ મળ્યાનો પત્ર મળતા જ તેણે  ફોર્મ ભરી, મને ફી ભરી આવવા કહ્યું.
 હું કોલેજે પહોંચ્યો.કોલેજની કચેરીના કર્મચારીએ ફોર્મ જોયું,વાંચ્યું અને મને પૂછ્યું "મુખ્ય વિષય ગુજરાતી રાખ્યો છે?"
 મેં કહ્યું ,જી  હા
કર્મચારીએ મને ખંડ નંબર 3 તરફ અન્ગુલી નિર્દેશ કરી કહ્યું " તમે દમુબેન પાસે જાઓ" 
દમુબેન ? એ કોણ ? મેં પૂછ્યું
મને જવાબ આપ્યો કે  દમુબેન ગુજરાતી ભાષાના વિભાગીય વડા છે. તેની સહી વિના ગુજરાતીના વિદ્યાર્થી ને  નથીએડમીસન અપાતુ, કે નથી તેમની ફી સ્વીકારતી .
હું ગયો. ડો. દમયંતીબેન મોદી (સૌરાષ્ટ્ર રાજ્યના, ભૂતપૂર્વ પ્રધાન,સ્વ.જાદવજીભાઈ મોદીના સુપુત્રી)પાસે.ખાસ્સા સમયપછી મારી સામું જોયા પછી આસન ગ્રહણ કરવા મને કહ્યું
દમુબેને પૂછ્યું " બી એડ.માં,મુખ્ય વિષય ગુજરાતી રાખવો છે ? મેં કહ્યું, જી  હા.
ફરી પૂછ્યું.. " શા માટે ?"
સરળતાથી તૈયાર  થઇ શકે તે માટે મેં જવાબ આપ્યો .
નવો પ્રશ્ન ." કેટલા સંતાન છે ..?
હું તો સજ્જડ થઇ ગયો બી એડ , ગુજરાતીને સંતાન સાથે શું નિસ્બત છે ?
છતાં મેં જવાબ આપ્યો "મેડમ, ચાર .
મેડમે જવાબ વાળ્યો, " એક કામ કરો, બીજો વિષય પસંદ કરી લો.
મેં પૂછ્યું કેમ ..? તેણે  ઉત્તર આપ્યો કે " ચાર સંતાન સાથે ઘર ની જવાબદારી ઉપાડતા ગુજરાતી જેવો ગહન  વિષય તૈયાર ન થઇ શકે.તમને ખબર છે કે ગુજરાતી માં પ્રાચીન સાહિત્યકાર નરસિંહ,મીરાં,નર્મદ, અખો , પ્રેમાનંદ અને કલાપીથી લઇ ને ઝવેરચંદ મેઘાણી,રમણલાલ નીલકંઠ, કનૈયાલ મુન્શી અને,રમણલાલ દેસાઈ, પન્નાલાલ પટેલ થી લઇ ને સુરેશ દલાલ,અને  રમેશ પારેખસુધી ભણવું પડે છે. તમે ધારો છો એટલું ગુજરાતી સહેલું નથી.મોટાભાગના વિદ્યાર્થીઓ એવું માને છે કે ગુજરાતી વિષયમાં ગપ્પા મારી, પાના ભરીને પાસ થઇ જવાય છે, પણ ગુજરાતી ખરેખર તેમને માટે ઘણું કઠીન છે ,અને આવા ઘરની જવાબદારીથી વીંટળાયેલ, વિદ્યાર્થીઓ અમારું રીઝલ્ટ બગાડે છે "
મેં વિનમ્ર ભાવે વિનંતી દોહરાવી કે " મેડમ , હું તેને મદદ કરીશ
મેડમ અકળાયા  "તમે ? તમે  શું મદદ કરશો ? ચાલો મને કહો " વળાવી બા  આવી " તે કયો છંદ છે ?
હું તો ચક્કર ખાઈ ગયો , મેં કહ્યું " મેડમ હું મદદકરીશ એટલે ઘરકામમાં તથા બાળકો ને સંભાળવામાં મદદ કરીશ શિક્ષક તરીકે ભણાવવામાં નહી. બીજું, હું ખુદ પ્રવેશ માટે નો ઉમેદવાર નથી.ત્રીજું, મારા પત્ની બી.એડ. માં પ્રવેશ ઈચ્છે છે.PhD.માટે નહી,અને છેલ્લે,હું અર્થશાસ્ત્રનો વિદ્યાર્થી છું સાહિત્યનો નથી તેથી અલંકાર અને છંદના કુછંદમા હું કદી પડ્યો નથી.
તમારી વાત સો ટકા સાચી છે અને હું સ્વીકારું પણ છું કે "ગુજરાતી અઘરું છે "
પણ "સહેલું, અને અઘરું " તે વ્યક્તિ/વિદ્યાર્થીની માનસિકતા છે, ઉપરાંત તે સાપેક્ષ પણ છે,જે ભાષાના નિષ્ણાતને ગુજરાતી સહેલું લાગે તે નવા વિદ્યાર્થીને કદાચ અઘરુ લાગે, અને જે એક વ્યક્તિ ને બેન્કિંગ, કે અર્થશાસ્ત્ર સહેલું લાગે તે ભાષા નિષ્ણાતને અઘરું પણ લાગે, પણ અશક્યતો ન જ લાગે
ઘણી દલીલો છતાં મેડમે પોતાનો જ ક્કો સાચો રાખ્યો, અને મારે નમતું જોખવું પડ્યું
            બી.એડ માં પ્રોજેક્ટ તૈયાર કરવાના,અને ઓબ્સેર્વેસનના માર્ક્સ સ્થાનિક કોલેજને હવાલે હોય છે આ કારણે,મેં વિચાર્યું કે લાંબી દલીલ કરીને સફળતા મેળવાની કિંમત વાર્ષિક પરીક્ષા ના પરિણામમાં ચૂકવવા કરતા વિષય બદલાવી લેવો તે સમયોચિત ડહાપણછે. અને મેં વિષય બદલાવી ઈતિહાસનો વિષય સુધારી ફોર્મ અને ફી આપી દીધા.
ખૂનકેસ નો કેસ કોર્ટમાં જીતી ગયા પછી જીતેલો વકીલ જેમ છાતી ફુલાવી મલકાય તેમ મેડમ મલકયા
જતા જતા મેડમ ને કહ્યું " મેડમ, આપના માતૃભાષાતરફના પ્રેમને સો સો સલામ,
        માણસ કપડાથી શોભે છે, મોર પીંછાથી શોભે છે, ઝાડ પાદડાથી શોભે છે,જાન જાનૈયાઓ થી શોભે છે, કુદરત વસંતમાં ખીલે છે / શોભે છે, તેમ વિદ્યા વિનય થી શોભે છે
પોતાની શાક્ષરતાથી બીજાને પ્રભાવિત કરવા,પોતાના જ્ઞાન અને,પદનું અભિમાન કે દંભ દર્શાવવામાં
પોતાની મહાનતા સમજવી, કેટલાક લોકોની આદત હોય છે સાચો શિક્ષક એ છે જે વિદ્યાર્થી ને માર્ગદર્શન પૂરું પાડી, અને ન આવડતા વિષય શીખવાડી પારંગત બનાવે, જે જાણે છે, જેને આવડે છે, અને જેને ફાવે છે તેવા વિદ્યાથીઓ ને વિશેષ ધ્યાન દેવાની જરૂરત જ ક્યાં છે ?
 આંતો  તેના જેવું થયું .
" પોલું છે ને વાગ્યું તેમાં,કરીતે શી કારીગીરી,?
 સાંબેલું બજાવે, તો હું જાણું કે તું શાણો  છે "